บอนสี ราชินีแห่งไม้ประดับ บ้านไหนปลูกบอนสีไว้ก็จะช่วยนำความสุขและความเจริญรุ่งเรือง

ต้นไม้มงคลเสริมความสุขความเจริญ ความสวยงามที่โดดเด่นและเติบโตไวทำให้ “บอนสี” กลายเป็นต้นไม้อีกหนึ่งชนิดที่คนนิยมนำมาปลูกจัดสวนและตกแต่งบ้าน แถมยังสามารถเพาะพันธุ์ขายหารายได้เพิ่มได้อีกด้วย

บอนสีหรือบอนฝรั่ง (Fancy Leaf Caladium) เป็นไม้ประดับที่อยู่ในสกุล Caladium ในวงศ์ Araceae มีชื่อทางวิทยาศาสตร์ว่า Caladium Bicolor มาจากแถบอเมริกาใต้ ยุโรป อินเดีย และอินโดนีเซีย นับเป็นไม้ที่มีการนำเข้ามาปลูกในสมัยสุโขทัยและสมัยรัตนโกสินทร์ ช่วงรัชกาลที่ 5 บอนสีมีลักษณะทั่วไปเป็นไม้ประดับลูกกลมอวบน้ำ มีหัวอยู่ใต้ดินเพื่อเก็บสารอาหาร มีลำต้นขึ้นเป็นกอ ใบมีก้านสูงและใหญ่ แต่รูปทรงและสีสันของใบมีหลายแบบตามสายพันธุ์ เช่น ใบรูปหัวใจ ใบกลม ใบหอก และอื่น ๆ และมีลวดลายที่สวยงามและโดดเด่นต่างกันไป

จึงทำให้บอนสีถูกยกย่องว่าเป็นราชินีแห่งไม้ประดับ หรือ Queen of The Tears Plant นอกจากนี้ยังมีดอกที่คล้ายกับดอกหน้าวัว มีกลิ่นหอมอ่อน ๆ ปลูกในแอร์เคลื่อนที่อาจจะเหมาะ นอกจากนี้ยังมีความเชื่อว่า บอนสีเป็นต้นไม้มงคล และถ้าบ้านไหนปลูกบอนสีไว้ก็จะช่วยนำความสุขและความเจริญรุ่งเรืองมาให้ด้วย

บอนสีแบ่งออกเป็น 4 ประเภทตามลักษณะของใบดังนี้

1. บอนใบไทย (Thai-Native Leaf Caladium) : มีลักษณะใบเป็นรูปหัวใจ หูใบยาว เว้าลึกเกือบถึงสะดือ ก้านใบอยู่กึ่งกลางใบ มีทั้งปลายใบแหลมและปลายใบมน ใบแผ่กว้าง สีสวยงาม และไม่ทิ้งใบ
2. บอนใบกลม (Round-Leaf Caladium) : มีลักษณะใบกลมหรือรี หูใบสั้น ปลายใบมน และก้านใบกลมอยู่กึ่งกลางใบ คล้ายกับใบบัว
3. บอนใบยาว (Long-Leaf Caladium) : มีลักษณะใบทรงหัวใจคล้ายกับบอนใบไทย แต่แตกต่างกันที่ใบจะเรียวยาวและมีปลายใบแหลมกว่า หูใบยาวฉีกถึงสะดือ และสามารถแยกได้อีก 3 ลักษณะย่อยคือ บอนใบยาวธรรมดา บอนใบยาวรูปหอก และบอนใบยาวรูปใบไผ่
4. บอนใบกาบ (Sheath-Leaf Caladium) : มีลักษณะคล้ายกับบอนใบไทย แต่มีก้านใบที่แผ่แบนตั้งแต่โคนใบไปถึงแข้ง

นอกจากนี้ยังมีการแบ่งประเภทตามลักษณะของสีสันดังนี้

• บอนไม่กัดสี : บอนที่ไม่ค่อยเปลี่ยนแปลงจากสีต้นกำเนิด
• บอนกัดสี : บอนที่มีการเปลี่ยนแปลงของสีเมื่อโตเต็มวัย เช่น เปลี่ยนจากใบอ่อนสีเขียวเป็นใบสีแดงหรือมีจุดแต้มเพิ่ม
• บอนป้าย : บอนที่มีแถบแดงพาดบนใบพื้นเขียว
• บอนด่าง : บอนที่มีสีอื่น เช่น ใบสีขาวลายสีเขียว

สายพันธุ์บอนสีแบ่งออกเป็น 3 กลุ่มใหญ่ ๆ ดังนี้

1. สายพันธุ์บอนสีพื้นเมือง เช่น บอนสีอิเหนา บอนสีฮกหลง บอนสีแดงวัว บอนสีม่านนางพิมพ์ บอนสีปาเต๊ะ และบอนสีเจ้ากรุงเดนมาร์ก
2. สายพันธุ์บอนสีลูกผสมในไทย ซึ่งเกิดจากการผสมเกสรหรือการผ่าหัวแล้วกลายพันธุ์ เช่น บอนสีสายชล บอนสีหนุมาน บอนสีรุ้งสามสี บอนสีม่วงมงคล บอนสีเทพอัมรินทร์ บอนสีเพชรนิลจินดา บอนสีหนุมานเข้าเฝ้า บอนสีแสงประภัสสร บอนสีเทพเทวฤทธิ์ บอนสีใบบุญ บอนสีปิ่นรัตน์ บอนสีเจ้าชาย บอนสีเทพทรงทาน บอนสีเทพประทาน บอนสีศรีสหัส และบอนสียุทธหัตถี
3. สายพันธุ์ต่างประเทศ เช่น ไวท์คริสต์มาส โพสแมน และพิงค์กิม

การปลูกต้นบอนสีมีขั้นตอนดังนี้

1. ดิน: ในการปลูกบอนสีในกระถางควรใช้ดินร่วนผสมวัตถุอินทรีย์หรือดินขุยไผ่ ผสมใบทองหลาง ใบมะขาม หรือใบก้ามปู ในอัตราส่วน 2:1 เพื่อให้บอนสีเจริญเติบโตและออกใบสวยงามในดินที่มีการระบายน้ำดีและมีแร่ธาตุสูง นอกจากนี้ควรมีไม้ค้ำที่ก้านใบเพื่อให้ก้านแตกกอเป็นระเบียบสวยงาม และไม่หักหรืองอ สำหรับการปลูกในแปลงใหญ่ ควรใช้ดินร่วนปนทรายผสมปุ๋ยคอก แกลบดิน และขุยมะพร้าวในอัตราส่วนเท่าๆ กัน และคลุมดินด้วยฟางข้าวเพื่อลดการระเหยของน้ำ

2. น้ำ: รดน้ำตอนเช้าวันละ 1 ครั้งในช่วงฤดูร้อนหรือสภาพอากาศปกติ และควรมีจานรองกระถางหล่อน้ำไว้ตลอดเวลาเนื่องจากบอนสีชอบความชื้น แต่ควรลดการให้น้ำในฤดูหนาวเพื่อป้องกันการทิ้งใบ และหลีกเลี่ยงการรดน้ำใกล้โคนต้นที่อาจทำให้ก้านใบหัก

3. แสงแดด: ปลูกบอนสีในที่ที่มีแสงแดดรำไร เช่น แดดตอนเช้าช่วง 09.00-10.00 น. เพื่อป้องกันการไหม้ใบ และหากมีการปลูกในบ้านควรวางใกล้หน้าต่างเพื่อให้ได้แสงแดดเพียงพอ และหมั่นหมุนกระถางเพื่อให้ใบสามารถได้รับแสงทั่วถึง

4. ปุ๋ย: ใช้ปุ๋ยธรรมชาติ ปุ๋ยคอก หรือปุ๋ยเคมีสูตร 16-16-16 โดยไม่ควรให้ปุ๋ยทางใบเพราะอาจทำให้ใบไหม้ และควรเปลี่ยนดินปีละครั้งหรือตามความจำเป็น

5. วิธีขยายพันธุ์:

• แยกหน่อ : ใช้มีดตัดเอาหน่อจากต้นแม่แล้วปลูกในกระถางใหม่
• การผ่าหัว : ใช้หัวที่มีอายุไม่เกิน 1 ปีมาผ่าให้ติดตาแล้วชำในทรายหยาบ อิฐมอญ หรือแกลบดำ และรดด้วยน้ำยาป้องกันเชื้อรา
• เพาะเมล็ด : หว่านเมล็ดลงในกระบะปลูกแล้วคลุมด้วยถุงพลาสติกเพื่อรักษาความชื้นและป้องกันมด-แมลงมารบกวน
• เพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ : นำเนื้อเยื่อของบอนสีไปเพาะในห้องที่มีการควบคุมปัจจัยการเจริญเติบโต

เป็นการปลูกที่มีความซับซ้อนและต้องการความระมัดระวังในการดูแล แต่หากปฏิบัติตามขั้นตอนได้อย่างถูกต้อง บอนสีและแคคตัสจะเจริญเติบโตและมีสีสันสวยงามให้กับบ้านหรือสวนของคุณได้อย่างสมบูรณ์และมีความเอกลักษณ์